काठमाडौँ । अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस २०२५ (११औँ संस्करण) का अवसरमा गोकर्णेश्वर नगरपालिका वडा नं. ५ को आयोजनामा र शुभम मल्टिमिडियाको सहजीकरण तथा समन्वयमा एक विशेष योग कार्यक्रम सम्पन्न गरिएको छ।
“एउटा पृथ्वी, एउटै स्वास्थ्यका लागि योग” भन्ने यस वर्षको नाराका साथ आयोजित कार्यक्रम गोकर्णेश्वर–जगडोलस्थित यज्ञडोल सभाहलमा सम्पन्न भयो। कार्यक्रममा स्थानीय जनप्रतिनिधि, संघीय सांसद, योजनाविद्, अनुसन्धानकर्ता, मिडियाकर्मी, शिक्षाविद्, विद्यार्थी, महिला, बालबालिका, आईटी क्षेत्रका कर्मचारी, ग्र्यानी आर्मी र समाजसेवी लगायत १२२ जना भन्दा बढी सहभागी थिए।
कार्यक्रमको प्रमुख अतिथि संघीय सांसद तथा अर्थसमितिका सभापति सन्तोष चालिसेले आफ्नो मन्तव्यमा योगलाई अनुशासन र जीवनशैलीको अनिवार्य अभ्यासको रुपमा अवलम्बन गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो। उहाँले शिक्षा प्रणालीभित्रै योग र ध्यानलाई अनिवार्य रूपमा समावेश गर्न राज्यको नीति आवश्यक रहेको बताउनुभयो।
विशेष अतिथि नन्दलाल श्रेष्ठले योग सबैको लागि हुने हुदा हामी यसमा सचेतना सहित अभिमुखीकरण गर्दै बढवा दिनुपर्नेमा जोड दिनुभयो। कार्यक्रममा सुमन लामा, पत्रकार एवं समाजसेवी मुकुन्द ढुँगाना, चार्टर्ड एकाउन्टेन्ट अनिल कार्की, तथा सुरेश खड्का लगायतले योगको महत्व र नागरिक स्वास्थ्यमा यसको योगदानमाथि आफ्ना विचार राखे। योग सत्रको अभ्यास: कार्यक्रमको उद्घाटन सत्रपछि योग प्रशिक्षक राजेन्द्र न्यौपानेको नेतृत्वमा योगका विभिन्न आसन, श्वासप्रश्वासको विधि, ध्यान, उत्प्रेरणात्मक अभ्यास, योग नृत्य, लगायतका गतिविधिहरु सञ्चालन गरियो। सहभागीहरूले योगको व्यावहारिक ज्ञानसँगै स्वास्थ्यप्रति सचेत बन्ने अवसर पाएका थिए।
अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस: सन् २०१४ डिसेम्बर ११ मा संयुक्त राष्ट्रसंघ (UN) को महासभाले भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको प्रस्तावमा आधारित रही जुन २१ लाई अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवसको रूपमा घोषणा गरेको हो।
सन् २०१५ देखि प्रारम्भ भएको यो दिवस अहिले ११औँ संस्करण (२०२५) मनाइएको हो। दिवस मनाउने उद्देश्य विश्वभर मानव स्वास्थ्य, मानसिक शान्ति, र दिगो जीवनशैलीलाई प्रवर्द्धन गर्नु हो। यस वर्षको गोकर्णेश्वर नगरमा मनाइएको योग दिवस नारा र सहभागिताको हिसाबले अत्यन्तै प्रभावकारी रह्यो।
नागरिकमा स्वास्थ्यप्रति चेतना जगाउन, योगलाई व्यवहारमा उतार्न, र सरकारी नीति निर्माणमा योगलाई केन्द्रमा राख्न यस्ता कार्यक्रमहरूले महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउने देखिन्छ।
विश्व योग दिवस मनाइरहँदा हामीले भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी जसको नेतृत्वमा विश्व योग दिवस मनाउने वातावरण तयार भयो र नेपालका राष्ट्रयोगी मानसाग्नि जसको अभियानले विश्व योग दिवस सार्थक हुनपुग्यो ।
पूर्वीय दर्शनका यस्ता ऋषितुल्य व्यक्तित्वको सम्झना यस पवित्र दिनमा गर्नुपर्ने हुन्छ, अन्यथा योगका कुरा गर्नु निरर्थक हुनेछ । त्यसकारण यस आलेखमा विश्व योग दिवस कसरी सुरु भयो, मोदी तथा मानसाग्नि को हुन् रयोगसँग यी दुईको के सम्बन्ध छजस्ता विषयवस्तुमा चर्चा गरिनेछ ।
योग के हो र योग दिवस किन मनाउने भन्ने सम्बन्धमा कुरा गर्नु अघि योग भनेको के हो भन्ने बुझ्नु आवश्यक छ । वास्तवमा योग भनेको जोड हो । योगले मानिसको आत्मा, मन, मस्तिष्क र शरीरलाई जोडेर एक स्वच्छ र पवित्र आत्माको रुपमा रुपान्तरण गर्दछ । यसको अर्थ नियमित योग गर्नाले व्यक्तिमा मानसिक तनावको अन्त हुनुका साथै शारीरिक र मांसपेशीय मजबुतिसमेत पैदा हुन्छ । फलस्वरुप व्यक्तिको आन्तरिक तथा बाह्य क्षमता बलियो हुनपुग्छ र स्वस्थकर जीवनशैलीमा जीवन परिणत हुन्छ । योगको सुरुवात हजारौं वर्ष पहिलादेखि नै भएको मानिन्छ । संसारको सबैभन्दा पुरानो ग्रन्थ वेदका अनुसार संसारमा पहिलोपटक योग गर्ने व्यक्ति भगवान शिवलाई मानिएको छ ।
